Σύγχρονες Κοινωνίες - Πολύ-πολιτισμική Συνύπαρξη- Η Θέση του Παιδιού

Στο πλαίσιο της Διεθνούς Δεκαετίας για τον Πολιτισμό Ειρήνης το «Ίδρυμα για το Παιδί και την Οικογένεια» διοργάνωσε το Διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Σύγχρονες Κοινωνίες – Πολύ-πολιτισμική Συνύπαρξη- Η Θέση του Παιδιού» και η UNESCO το έθεσε υπό την αιγίδα της.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τον Σεπτέμβριο του 2002.

Σκοπός του Συνεδρίου ήταν να φωτίσει τις διαφορετικές πτυχές του ζητήματος της συνύπαρξης κοινοτήτων με διαφορετικό πολιτισμό, θρησκεία και γλώσσα στις σύγχρονες κοινωνίες, και να εξετάσει τις προοπτικές για τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα στο πλαίσιο αυτής της πολιτιστικής διαφορετικότητας, καθώς και να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει τους πολίτες στο όραμα για το κτίσιμο μιας κοινωνίας ειρηνικής.

Το Συνέδριο απετέλεσε σημείο συνάντησης διακεκριμένων προσωπικοτήτων: καθηγητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, του Παντείου Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας, καθώς και καθηγητών από πανεπιστήμια του εξωτερικού, εκπροσώπων κυβερνητικών και μη κυβερνητικών φορέων από την Ελλάδα και το εξωτερικό και εμπειρογνωμόνων απ’ όλο τον κόσμο, ενώ συμμετείχαν προσωπικότητες διεθνούς κύρους όπως η Πρόεδρος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης κ. Cora Weiss, η Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Ευρώπης κ. Ελένη Αρβελέρ, ο Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO κ. Marin Constantin κ.α.

Την Τιμητική Επιτροπή του Συνεδρίου αποτελούσαν μεταξύ άλλων η ΑΜ. Βασίλισσα Σίλβια της Σουηδίας, ο Γενικός Διευθυντής της UNESCO κ. Koichiro Matsuura, οι νομπελίστες κ.Wole Soyinka και κ. Christian De Duve, και ο πρώην Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, κ. Javier Perez de Cuellar.

Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο, αντάλλαξαν απόψεις πάνω στις βαθύτερες επιρροές που δέχονται σήμερα τα παιδιά, μεγαλώνοντας σε κοινωνίες όπου συνυπάρχουν πολλές ομάδες με γλωσσικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφορές, και ανέπτυξαν θέματα όπως: «Παιδεία και Πολιτισμός στις σύγχρονες κοινωνίες», «Εκπαίδευση, Πολιτισμός και ο ρόλος των ΜΜΕ», «Η σχολική ιστορία ως μέσο αλλαγής», «Διαπολιτιστικός Διάλογος, ανεκτικότητα και κοινωνικός αποκλεισμός», «Πολυπολιτισμικότητα, ανεκτικότητα και ευρωπαϊκή ταυτότητα», «H συμβολή των νέων στην καταπολέμηση και υπέρβαση πολιτισμικών αντιθέσεων και διαφορών», «Παιδιά και Οικογένεια σε Πολυπολιτισμικές Κοινωνίες», «Πολιτικές οικογενειακού προγραμματισμού σε μία πολυπολιτισμική Ευρώπη», «Τα παιδιά του δρόμου και η κοινωνική τους ένταξη σε μια πολυπολιτισμική Ευρώπη», «Ο ρόλος των διεθνών οργανισμών και της Κοινωνίας των Πολιτών», «Πολυπολιτισμικότητα και πολιτιστική ταυτότητα. Προβληματισμοί – προβλήματα – προοπτικές: στην αναζήτηση ενός μοντέλου παγκόσμιας πολυπολιτιστικής ανάπτυξης», «Οι μητέρες των φτωχών παιδιών και η κοινωνία των πολιτών», κ.α.

Η Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, Πρόεδρος του «Ιδρύματος για το Παιδί και την Οικογένεια», κ. Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, στην εναρκτήρια ομιλία της αναφέρθηκε στους θεματικούς άξονες του συνεδρίου και στη σημασία της διοργάνωσης του στη Θεσσαλονίκη. «Η Θεσσαλονίκη, είπε η κ. Βαρδινογιάννη, ήταν ανέκαθεν τόπος μεγάλης πολιτισμικής δραστηριότητας, μια πόλη με ιδιαιτερότητα, καθώς αποτελούσε ένα κεντρικό σταυροδρόμι και τόπο συνάντησης του Βορρά με το Νότο, της Ανατολής με τη Δύση. Λαμβάνοντας υπόψη αυτήν ακριβώς την ιδιαιτερότητα το Συνέδριο μας θα εξετάσει τα φλέγοντα θέματα της αποδοχής της διαφορετικότητας, ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο του πολύμορφου μετασχηματισμού των σύγχρονων κοινωνιών. Θα επικεντρωθεί στις κυρίαρχες αντιλήψεις και στις βαθύτερες επιρροές που δέχονται σήμερα τα παιδιά μέσα από τέσσερις θεματικούς άξονες: την Εκπαίδευση, τον Δια-πολιτισμικό Διάλογο, την Οικογένεια και το ρόλο των Διεθνών Οργανισμών καθώς και της Κοινωνίας των Πολιτών. Όλοι παράγοντες πρωταρχικοί στον διεθνή αγώνα για το κτίσιμο του κόσμου που οραματιζόμαστε για τα παιδιά…

Είναι βέβαια δύσκολο, να κατορθωθεί το έσχατο εκείνο σημείο της τέλειας ισορροπίας και αρμονίας ανάμεσα στους πολιτισμούς, ανάμεσα στην πολιτισμική ταυτότητα μιας οικογένειας ή μιας ομοεθνούς ομάδας και στον πολιτισμό του τόπου όπου ζει και αναπτύσσεται. Ωστόσο η κατανόηση, η αλληλεγγύη και η ανεκτικότητα μπορούν να γκρεμίσουν τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους. Η συνειδητοποίηση πως όλοι είμαστε μέρη του ίδιου συνόλου, με την ίδια δομική σημασία και με κοινό προορισμό, αποτελεί την αρχή της αλλαγής…»

Η κ. Βαρδινογιάννη έκανε επίσης αναφορά στην Ειδική Διάσκεψη για το Παιδί που πραγματοποιήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη τον Μάιο του 2002, όπου ανακοινώθηκαν συγκλονιστικά στοιχεία για την κατάσταση των παιδιών:

* 10 εκατομμύρια παιδιά κάτω από την ηλικία των 18 αποτελούν το μισό του γενικού προσφυγικού πληθυσμού στον κόσμο

* 10 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο παρόλο που οι περισσότεροι από τους θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί

* 100 εκατομμύρια παιδιά δεν πηγαίνουν σχολείο, και το 60 % αυτών είναι κορίτσια.

* 150 εκατομμύρια παιδιά υποφέρουν από υποσιτισμό

* Η φτώχεια, ο αποκλεισμός, οι διακρίσεις, το εμπόριο, η βία, η κακοποίηση και η εκμετάλλευση των παιδιών παραμένουν άλυτα προβλήματα.

Στο Συνέδριο απηύθυναν χαιρετισμό ο κ. Πέτρος Ευθυμίου, Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, ο κ. Ουράνιος Ιωαννίδης, Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού (Κύπρος) και ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, Υπουργός Πολιτισμού.

Επίσης στο Συνέδριο έστειλαν χαιρετισμό η υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ελένη Κούρκουλα και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης , κ. Βασίλης Παπαγεωργόπουλος.

Την κεντρική ομιλία – εισήγηση του συνεδρίου έκανε η κ. Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Προέδρος του Πανεπιστημίου της Ευρώπης, η οποία ανέλυσε τη σημασία του ρόλου της Παιδείας και του Πολιτισμού στη διαμόρφωση των σύγχρονων κοινωνιών.

Το Συνέδριο συντόνισε η Ευρωβουλευτής κ. Ρόδη Κράτσα.

Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου συνόψισαν η Πρόεδρος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης κ. Cora Weiss, ο καθηγητής Θεόδωρος Οικονόμου και ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης κ. Colin Archer:

1. Για την αρμονική συνύπαρξη κοινοτήτων με διαφορετική προέλευση και για το χτίσιμο κοινωνιών που θα βασίζονται στα δημοκρατικά ιδεώδη, στην ισότητα, τη δικαιοσύνη και την κοινωνική αλληλεγγύη, δεν αρκούν ο σεβασμός στη διαφορετικότητα του άλλου και η αποδοχή της. Απαιτείται η αμοιβαία ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων και “πιστεύω”, καθώς και η αναζήτηση των κοινών σημείων που υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους από οπουδήποτε και αν προέρχονται. Όλα αυτά οδηγούν στην κατανόηση και μέσα από αυτήν στην συμφιλίωση.

2. Η ευημερία του παιδιού στις σύγχρονες κοινωνίες εξαρτάται απόλυτα από την ευημερία της μητέρας. Αν εκείνη ευημερεί τότε ευημερεί και το παιδί. Αν εκείνη επιβιώνει τότε και το παιδί επιβιώνει.

3. Η ένταξη της Εκπαίδευσης της Ειρήνης στα σχολικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συμβάλλει σημαντικά στην εξάλειψη των διακρίσεων, των κρίσεων , των αντιθέσεων και των προκαταλήψεων που γεννά η πολυπολιτισμικότητα και η διαφορετικότητα.

4. Είναι απαραίτητο να δοθούν κίνητρα σε φορείς και άτομα, ώστε να προωθήσουν στη χώρα τους και στην κοινότητα τους την Εκπαίδευση της Ειρήνης.

5. Η αναγκαιότητα για τη δημιουργία μιας νέας μορφής εκπαίδευσης είναι πλέον επιτακτική. Η σχολική εκπαίδευση είναι απαραίτητο να διευρυνθεί και να χρησιμοποιήσει εκτεταμένα όλα τα σύγχρονα μέσα, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο.

6. Να δίνονται σε όλα τα παιδιά οι ίδιες ευκαιρίες μάθησης ανεξάρτητα από το φύλο τους.

7. Η συμμετοχή των ίδιων των παιδιών στις αποφάσεις που αφορούν στο χτίσιμο της κοινωνίας στην οποία ζουν και στην οποία θα ζήσουν ως ενήλικες, είναι απαραίτητη.

Τα σημαντικά στοιχεία και οι απόψεις που κατέθεσαν οι ομιλητές σε συνδυασμό με την απήχηση που είχαν αυτά στους πολλούς ακροατές-απλούς πολίτες, φοιτητές αλλά και ειδικούς, δασκάλους, καθηγητές, δικαστικούς, κοινωνικούς λειτουργούς- δικαίωσε, από τη μια πλευρά την πρωτοβουλία της διοργάνωσης αυτού του συνεδρίου και έδειξε από την άλλη, ότι το θέμα της πολύ-πολιτισμικότητας και της διαφορετικότητας απασχολεί και προβληματίζει τους πολίτες στην καθημερινή τους πρακτική.

Το Συνέδριο συντόνισε η Ευρωβουλευτής κ. Ρόδη Κράτσα.

1. Για την αρμονική συνύπαρξη κοινοτήτων με διαφορετική προέλευση και για το χτίσιμο κοινωνιών που θα βασίζονται στα δημοκρατικά ιδεώδη, στην ισότητα, τη δικαιοσύνη και την κοινωνική αλληλεγγύη, δεν αρκούν ο σεβασμός στη διαφορετικότητα του άλλου και η αποδοχή της. Απαιτείται η αμοιβαία ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων και “πιστεύω”, καθώς και η αναζήτηση των κοινών σημείων που υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους από οπουδήποτε και αν προέρχονται. Όλα αυτά οδηγούν στην κατανόηση και μέσα από αυτήν στην συμφιλίωση.
2. Η ευημερία του παιδιού στις σύγχρονες κοινωνίες εξαρτάται απόλυτα από την ευημερία της μητέρας. Αν εκείνη ευημερεί τότε ευημερεί και το παιδί. Αν εκείνη επιβιώνει τότε και το παιδί επιβιώνει.
3. Η ένταξη της Εκπαίδευσης της Ειρήνης στα σχολικά προγράμματα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα συμβάλλει σημαντικά στην εξάλειψη των διακρίσεων, των κρίσεων , των αντιθέσεων και των προκαταλήψεων που γεννά η πολυπολιτισμικότητα και η διαφορετικότητα.
4. Είναι απαραίτητο να δοθούν κίνητρα σε φορείς και άτομα, ώστε να προωθήσουν στη χώρα τους και στην κοινότητα τους την Εκπαίδευση της Ειρήνης.
5. Η αναγκαιότητα για τη δημιουργία μιας νέας μορφής εκπαίδευσης είναι πλέον επιτακτική. Η σχολική εκπαίδευση είναι απαραίτητο να διευρυνθεί και να χρησιμοποιήσει εκτεταμένα όλα τα σύγχρονα μέσα, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο.
6. Να δίνονται σε όλα τα παιδιά οι ίδιες ευκαιρίες μάθησης ανεξάρτητα από το φύλο τους.
7. Η συμμετοχή των ίδιων των παιδιών στις αποφάσεις που αφορούν στο χτίσιμο της κοινωνίας στην οποία ζουν και στην οποία θα ζήσουν ως ενήλικες, είναι απαραίτητη.