Στις 22 Νοεμβρίου 2016 οι παρευρισκόμενοι στην έναρξη των εργασιών της Συνάντησης των Αθηνών «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες» έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα για την πίστη και την αφοσίωση που όλοι οφείλουμε να έχουμε στις πανανθρώπινες αξίες της ειρήνης, της αλληλεγγύης και της κατανόησης.
Η Συνάντηση, που διοργάνωσαν η UNESCO και το «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», ενώνοντας τις δυνάμεις τους, πραγματοποιήθηκε παρουσία της Α.Ε. του Προέδρου της Δημοκρατίας Κυρίου Προκοπίου Παυλοπούλου.
Την έναρξη της Συνάντησης, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, έκανε με ομιλία της η Γενική Διευθύντρια της UNESCO, κυρία Irina Bokova.
Εν συνεχεία τον λόγο έλαβε η Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη.
Από την πλευρά της Πολιτείας το «παρών» στη Συνάντηση των Αθηνών για το προσφυγικό ζήτημα έδωσαν ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κύριος Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος εκπροσώπησε τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και την Κυβέρνηση, και ο Υφυπουργός Εξωτερικών, κύριος Γιάννης Αμανατίδης, οι οποίοι απηύθυναν χαιρετισμό, η Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και Επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, κυρία Φώφη Γεννηματά, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, κύριος Παναγιώτης Κουρουμπλής, η Υπουργός Τουρισμού, κυρία Έλενα Κουντουρά και πολλοί βουλευτές, όπως ο κύριος Γιάννης Πλακιωτάκης, η κυρία Τόνια Αντωνίου, η κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη, η κυρία Γεωργία Γεννιά, η κυρία Σοφία Βούλτεψη, κ.ά. Τον Πρόεδρο της «Νέας Δημοκρατίας» εκπροσώπησε στην εκδήλωση ο βουλευτής κύριος Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας της Κύπρου, κυρία Άντρη Αναστασιάδη, η οποία και τον εκπροσώπησε στην εκδήλωση, και η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας της Αλβανίας, κυρία Odeta Nishani.
Ακολούθησε η βράβευση της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO, κυρίας Irina Bokova, με το Βραβείο του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» 2016. Το Βραβείο στην κυρία Bokova επέδωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος, ο οποίος και απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό στην εκδήλωση.
Την Τελετή έναρξης της Συνάντησης των Αθηνών συντόνισε ο Ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, Καθηγητής της Έδρας της UNESCO για τις Φυσικές Καταστροφές στη γεώσφαιρα, την υδρόσφαιρα και την ατμόσφαιρα.
Στο δεύτερο μέρος της Συνάντησης των Αθηνών οι ομιλητές που πήραν τον λόγο ανέλυσαν όλες τις πλευρές του πολυσύνθετου προσφυγικού ζητήματος – βασικές αρχές, διεθνείς συνθήκες, ανθρώπινα δικαιώματα, πολυπολιτισμική συνύπαρξη, ο ρόλος των ΜΜΕ, κ.λπ.- ενώ Δήμαρχοι πόλεων που φιλοξενούν πρόσφυγες κατέθεσαν τις μαρτυρίες τους. Εισηγήσεις και προτάσεις εφ’ όλης της ύλης έκαναν οι ξένοι και οι Έλληνες εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν στη Συνάντηση, καθηγητές, σύμβουλοι και δημόσιοι λειτουργοί αρμόδιοι στον τομέα της μεταναστευτικής πολιτικής, εκπρόσωποι της Κοινωνίας των Πολιτών, κ.ά.
Τις απόψεις και την εμπειρία τους για το προσφυγικό ζήτημα κατέθεσαν: Η 26η Kυβερνήτης του Καναδά (1999-2005) κυρία Adrienne Clarkson, ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και Δήμαρχος Αμαρουσίου, κύριος Γιώργος Πατούλης, ο Δήμαρχος Λέσβου κύριος Σπύρος Γαληνός, ο Δήμαρχος Χίου, κύριος Μανώλης Βουρνούς, ο Δήμαρχος Πειραιά κύριος Γιάννης Μώραλης, ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, κύριος Philippe Leclerc, ο Πρόεδρος των Global Migration Policy Associates, κύριος Patrick Taran, η Διευθύντρια της Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants (Βέλγιο) Michele LeVoy, ο Ιδρυτής του IamSyria.org (ΗΠΑ) Andrew Beiter, κ.ά.
Τις εργασίες της πρώτης μέρας της Συνάντησης των Αθηνών παρακολούθησαν μεταξύ άλλων: Ο εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, Αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Ραμιώτης, η σύζυγος του Προέδρου της Δημοκρατίας, κυρία Σίσσυ Παυλοπούλου, η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, κυρία Βασιλική Θάνου, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής, κύριος Απόστολος Κακλαμάνης, η Πριγκίπισσα της Σερβίας Αικατερίνη, η Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής της Ελλάδος για την UNESCO, κυρία Καίτη Τζιτζικώστα, πρέσβεις από διάφορες χώρες, πολλοί Δήμαρχοι και εκπρόσωποι των Τοπικών Αρχών, Φορέων και Ιδρυμάτων όπως ο Πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης καθηγητής Δημήτριος Παντερμαλής, ο Πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού κύριος Αντώνης Αυγερινός, ο Εκπρόσωπος του ΙΟΜ, κύριος Δανιήλ Εσδράς, κ.ά., η κυρία Ελένη Καμμένου, η κυρία Νατάσσα Λεβέντη, κ.ά.
Οι εργασίες της Συνάντησης των Αθηνών «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες» ολοκληρώθηκαν στις 23 Νοεμβρίου 2016, στο Ζάππειο Μέγαρο, όπου συνεδρίασαν 30 Έλληνες και ξένοι εμπειρογνώμονες, για να επεξεργαστούν και να ολοκληρώσουν έναν πρακτικό οδηγό- εγχειρίδιο το οποίο θα απευθύνεται στη τοπική αυτοδιοίκηση και όλους τους εμπλεκόμενους με το μεταναστευτικό ζήτημα φορείς και θα περιλαμβάνει χρήσιμες ιδέες και πρακτικές για τη δημιουργία φιλόξενων πόλεων για τους πρόσφυγες.
Τη συνεδρίαση άνοιξε με ομιλία της η Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη λέγοντας μεταξύ άλλων: «Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή που βρίσκομαι ανάμεσά σας σήμερα και που είμαι μέλος μιας τόσο ισχυρής σε γνώσεις και δράσεις ομάδας από επιστήμονες, πανεπιστημιακούς, δημοσίους λειτουργούς, ερευνητές, ακτιβιστές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο καθένας προσωπικά αλλά και όλοι μαζί έχουμε αναλάβει μια δέσμευση: Να δράσουμε θετικά με κατανόηση και αλληλεγγύη… είμαστε εδώ, όλοι μαζί, για να επιχειρήσουμε, για να προτείνουμε μια ολιστική αντιμετώπιση του θέματος που θα περιλαμβάνει και την ανθρωπιστική, και την πολιτισμική, και την πολιτική, και την οικονομική του πλευρά. Το εγχειρίδιο που κρατάμε σήμερα στα χέρια μας θα το αποκαλούσα ΤΟΜΗ στο προσφυγικό ζήτημα. Και είμαι υπερήφανη που αυτή η ΠΥΞΙΔΑ ΔΡΑΣΗΣ για έναν καινούργιο κόσμο στον οποίο οι Ευρωπαίοι σταδιακά θα ζήσουμε, γεννιέται από εμάς, σήμερα εδώ, στην Αθήνα, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Φιλόξενες Πόλεις για τους Πρόσφυγες». Ένα πρόγραμμα το οποίο φέρει τη σφραγίδα της UNESCO, της ECCAR και του Ιδρύματός μας η οποία εγγυάται το κύρος και την αξιοπιστία της προσπάθειας, αλλά προπαντός την ανθρωπιά, τον ρεαλισμό και την αποτελεσματική δράση που είναι οι τρεις πυλώνες της πρωτοβουλίας αυτής..». Και κλείνοντας την ομιλία της υπογράμμισε: «Από την πλευρά μου ως Ελληνίδα αλλά και ως Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO δεσμεύομαι σε αυτόν τον αγώνα και σας καλώ αυτή η ΔΕΣΜΕΥΣΗ για ΔΡΑΣΗ να αποτελέσει και το τελικό μήνυμα της ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ!».
Εν συνεχεία τον λόγο πήραν ο Δήμαρχος Αθηναίων, κύριος Γιώργος Καμίνης, ο Δήμαρχος Πειραιά κύριος Γιάννης Μώραλης και ο Δήμαρχος Λέσβου κύριος Σπύρος Γαληνός, οι οποίοι κατέθεσαν τις μαρτυρίες τους, αναφέρθηκαν στις πρωτοβουλίες που πήραν προκειμένου να δώσουν λύσεις στα προβλήματα που αντιμετώπισαν εξ αιτίας των προσφυγικών ροών και αντάλλαξαν απόψεις με Ευρωπαίους ακτιβιστές και δημόσιους λειτουργούς, έμπειρους στα θέματα των πολιτικών και πρακτικών υποδοχής, φιλοξενίας και ενσωμάτωσης προσφύγων στον κοινωνικό ιστό των πόλεων τους.
Στη Συνάντηση Ελλήνων και ξένων εμπειρογνωμόνων στο Ζάππειο Μέγαρο συμμετείχαν : Η 26η Kυβερνήτης του Καναδά (1999-2005) κυρία Adrienne Clarkson, ο Πρόεδρος των Global Migration Policy Associates κύριος Patrick Taran, η Διευθύντρια της Platform for International Cooperation on Undocumented Migrants Michele LeVoy, ο Ιδρυτής του IamSyria.org Andrew Beiter, ο Αντιδήμαρχος Αθηναίων υπεύθυνος για τον προσφυγικό και μεταναστευτικό τομέα κύριος Λευτέρης Παπαγιαννάκης, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μεταναστευτικής Πολιτικής κύριος Αλέξανδρος Ζαβός, ο Εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα κύριος Δανιήλ Εσδράς, ο Διευθύνων Σύμβουλος του World Innovation Summit for Education του Qatar Foundation κύριος Σταύρος Γιαννουκά, η Εκπρόσωπος του “Robert F. Kennedy Human Rights” κυρία Karen Robinson, η Πρόεδρος του «Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής» κυρία Ρόδη Κράτσα, ο ειδικός στον τομέα Προγραμμάτων Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών της UNESCO, κύριος Κωνσταντίνος Ταραράς, ο Αντιπρόεδρος των New York Times International Conferences κύριος Αχιλλέας Τσάλτας, κ.ά.
Τέλος, στο πλαίσιο της Συνάντησης των Αθηνών η κυρία Βαρδινογιάννη και η κυρία Bokova παρουσίασαν στους δημοσιογράφους την πρώτη κοινή εκδοτική πρωτοβουλία της UNESCO και του «Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» με τίτλο: «CITIES WELCOMING REFUGEES AND MIGRANTS», ενώ αναλυτικά για τα περιεχόμενα της έκδοσης μίλησε ο Πρόεδρος των Global Migration Policy Associates, κύριος Patrick Taran, ερευνητής και επιμελητής της έκδοσης.