Η ίδρυση και λειτουργία του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα χάρη στην πρωτοβουλία και χορηγία του Βαρδινογιάννειου Ιδρύματος και του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης», αποτελεί έναν ακόμα κρίκο της μεγάλης αλυσίδας των αγαθών σχέσεων ανάμεσα στην Ελλάδα και την Αίγυπτο.
Αποτελεί επίσης ένα γεγονός ξεχωριστής σημασίας καθώς σηματοδοτεί το άνοιγμα νέων δρόμων έρευνας και γνώσης της Ελληνιστικής Περιόδου, μιας από τις πιο λαμπρές περιόδους, όχι μόνο της Ελληνικής ιστορίας, αλλά και της παγκόσμιας. Νέοι δρόμοι που θα ξεκινήσουν από τη νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας , αυτόν τον Φάρο επιστήμης και πολιτισμού, που φωτίζει την ανθρωπότητα τα τελευταία 6 χρόνια, από την ίδια ακριβώς θέση, όπου κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους-2300 χρόνια πριν-, και επί 7 αιώνες, έστελνε το φως της σε όλη την οικουμένη η παλιά θρυλική Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας.
Τα εγκαίνια του «Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών» πραγματοποιήθηκαν τον Νοέμβριο του 2008 με μεγάλη επισημότητα στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, υπό την αιγίδα της Πρώτης Κυρίας της Αιγύπτου, Suzanne Mubarak, και με την παρουσία του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, Θεόδωρου.
Η τελετή των εγκαινίων άρχισε με ομιλία του Διευθυντή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, Δρ. Ismail Serageldin, ο οποίος μεταξύ άλλων είπε: «Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο σωστή, συμβολικά και ουσιαστικά, θέση για την λειτουργία του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών, από την Αλεξάνδρεια, την πόλη που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος το 331π.Χ.. και που κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής Περιόδου υπήρξε η πολιτιστική πρωτεύουσα όλου του τότε γνωστού κόσμου και κοιτίδα της γνώσης και της επιστήμης». Ο δρ. Ismail Serageldin, κατά την ομιλία του εξήρε το έργο της κυρίας Βαρδινογιάννη, υπογραμμίζοντας ότι η συμμετοχή της στο Δ.Σ. της Βιβλιοθήκης, από την πρώτη στιγμή της σύστασής του, εδώ και 9 χρόνια, υπήρξε καθοριστική για την ανάπτυξη της Βιβλιοθήκης .
Την Ελληνική Πολιτεία εκπροσώπησε ο υφυπουργός Εξωτερικών, κύριος Θεόδωρος Κασσίμης, ο οποίος απηύθυνε θερμό χαιρετισμό και συνεχάρη την Πρέσβυ Καλής Θελήσεως της UNESCO, κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, και τον Πρόεδρο του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης», κύριο Αντώνη Παπαδημητρίου, για την σημαντική τους πρωτοβουλία, ενώ ανακοίνωσε ότι από το 2009 η Ελληνική Πολιτεία θα παρέχει δυο επί πλέον υποτροφίες σε Αιγύπτιους φοιτητές για σπουδές σε Ελληνικά πανεπιστήμια.
Ακολούθησε ο χαιρετισμός του Μακαριωτάτου Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, Θεόδωρου, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα συγκινητικός καθώς αυτή ήταν η πρώτη φορά που είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί τη Βιβλιοθήκη, και να θαυμάσει αυτό το εκπληκτικό δημιούργημα .
Παίρνοντας εν συνεχεία το λόγο ο κύριος Αντώνης Παπαδημητρίου είπε ότι ο στόχος του Ιδρύματος του για τη δημιουργία του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών ήταν η συγκρότηση ενός σώματος μελετητών από όλο τον κόσμο, που θα εστιάσουν στην Ελληνιστική Περίοδο, καθώς υπάρχει πλούσιο υλικό αυτής της περιόδου στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το οποίο ακόμα δεν έχει μελετηθεί.
Η κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, κατά την ομιλία της δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή που μαζί με τον Δρ. Ismail Serageldin, προτείναμε στην κυρία Mubarak, για πρώτη φορά την ιδέα της δημιουργίας του Κέντρου. Την αγκάλιασε αμέσως και μας ενθάρρυνε σε κάθε μας βήμα». Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της, καθώς και την ευγνωμοσύνη του ιδρυτή του «Βαρδινογιάννειου Ιδρύματος», κυρίου Βαρδή Βαρδινογιάννη, στο πρόσωπο του Προέδρου της Αιγυπτιακής Δημοκρατίας, κυρίου Hosni Mubarak, που χάρη στο δικό του όραμα και αποφασιστικότητα αναβίωσε η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, στο πρόσωπο της κυρίας Suzanne Mubarak, «την ψυχή της Βιβλιοθήκης» όπως είπε χαρακτηριστικά, και στο πρόσωπο του Δρ. Ismail Serageldin, που εργάστηκε ως επικεφαλής της υλοποίησής του Κέντρου. Και κατέληξε: «Η οικογένεια μου θεώρησε χρέος προς την πατρίδα μας την ίδρυση του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών, για να αναβιώσει το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα μέσα στο σύγχρονο λίκνο του πολιτισμού, τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας». Αμέσως μετά, η κυρία Βαρδινογιάννη προσέφερε συμβολικά στον Δρ. Ismail Serageldin, ένα βιβλίο για την Ελληνιστική Περίοδο, ώστε να είναι αυτό, το πρώτο που θα τοποθετηθεί στα ράφια του Κέντρου, καθώς και ασημένια πλακέτα με το έμβλημα του Κέντρου.
Ακολούθησε η ομιλία του Προέδρου του Πανεπιστημίου της Αλεξάνδρειας, Δρ Hassan Nadir.
H τελετή έκλεισε με τη διάλεξη της καθηγήτριας Νανώς Χατζηδάκη, η οποία έκανε την παρουσίαση της έκθεσης βυζαντινών εικόνων από τη συλλογή Βελιμέζη-Mαργαρίτη, που εγκαινιάστηκε αμέσως μετά, πλαισιώνοντας συμβολικά τα εγκαίνια του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών.
Στα εγκαίνια του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, μεταξύ άλλων παρευρέθησαν ο Κυβερνήτης της Αλεξάνδρειας, κύριος Adel Labib και άλλοι εξέχοντες Αιγύπτιοι από τον πολιτικό και ακαδημαϊκό κόσμο της χώρας, ο Πρόεδρος Φίλων της Βιβλιοθήκης, κύριος Ανδρέας Ζαϊμης, ο Πρόεδρος Οφφικιάλων Αλεξανδρείας, κύριος Θεόδωρος Παναγόπουλος, ο κύριος Σπύρος Καμαλάκης, ο καθ. Ευθύμιος Σουλογιάννης, πολλά μέλη του Δ.Σ του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης όπως ο κύριος Απόστολος Ζαμπέλας, ο καθ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ο πρώην Πρέσβυς κύριος Michael Sotirhos και η σύζυγός του Estelle, o καθ. Στέφανος Ταμβάκης, η κυρία Άννα Παναγιωταρέα, επίσης η κυρία Ελένη Παπαδημητρίου, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Φεστιβάλ, κύριος Γεώργιος Λούκος, o Διευθυντής του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, καθ. Δημήτρης Παντερμαλής, κ.ά.
Στο Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών, που έχει την ονομασία «The Alexandria Center for Hellenistic Studies», θα λειτουργούν τμήματα διδασκαλίας Ιστορίας, Φιλοσοφίας, Λογοτεχνίας και Καλών Τεχνών. Το Κέντρο θα στεγάζεται στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας η οποία θα συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας για τη χορήγηση διπλωμάτων και πτυχίων επιπέδου Master’s και Ph.D. Η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας θα παρέχει τη χρήση αιθουσών διδασκαλίας και συνεδριάσεων ενώ οι φοιτητές θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις εγκαταστάσεις της Βιβλιοθήκης για τις ανάγκες της έρευνάς τους. Τα μαθήματα θα διεξάγονται στην αγγλική γλώσσα.
Το Κέντρο θα διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο με επικεφαλής τον Διευθυντή της Βιβλιοθήκης, ενώ θα σχηματιστεί και Ακαδημαϊκό Συμβούλιο αποτελούμενο από εξέχοντες ακαδημαϊκούς με ειδίκευση στους τομείς που αναφέρονται στο επιστημονικό έργο του Κέντρου. Το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο θα λειτουργεί συμβουλευτικά προς το Διοικητικό Συμβούλιο σε ότι αφορά στην καλή λειτουργία του Κέντρου, την κατάρτιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τη θέσπιση των κριτηρίων για την επιλογή των φοιτητών, την επιλογή των διδασκόντων και το σύνολο των σχετικών δραστηριοτήτων, παρακολουθώντας παράλληλα την ακαδημαϊκή απόδοση των φοιτητών.